Nemanja Rotar

Borhesov imaginarijum

Borhesov imaginarijum

Danilo Kiš je u knjizi „Čas anatomije” zapazio da se čitava pripovedačka umetnost može podeliti na onu pre i posle Borhesa. Njegov stvaralački opus je nevelik po obimu, ali je i te kako značajan jer obuhvata gotovo čitavo književno nasleđe Istoka i Zapada. Grčka mitologija, hebrejska tradicija, skandinavske sage, apokrifna jevanđelja, sofisti i sufisti, budističke legende – sve je to građa od koje Borhes stvara svoju čudesnu literaturu.

Svaka priča ili esej ovog vrsnog argentinskog literate može se doživeti kao beskonačna biblioteka u kojoj pravila traganja za istinom ne postoje, osim onih što ih sami stvaramo. Nijedan putokaz sam za sebe ne znači ništa, nijedna knjiga, nijedna ideja, nijedna metoda samostalno ne mogu rešiti večitu enigmu života. Samo beskrajno sučeljavanje i poigravanje različitih pogleda na svet može pružiti jasniji uvid u tajnu postojanja. Ovakav duboki relativizam, svojstven našem modernom stanju duha, obeležava celokupno delo argentinskog književnika.

Borhesov pogled na svet satkan je od fiktivne isprepletenosti. Ova književnost nema uporište u realnosti, već u fantaziji. Sve priče pružaju se po prostoru već postojećih knjiga. Otuda autorova potreba da neprestano citira, parafrazira ili upućuje na druga dela.

Horhe Luis Borhes objavljuje najpoznatije delo, zbirku priča „Maštarije”, pred sam kraj Drugog svetskog rata. U tim, kratkim pripovetkama narativna tehnika vešto se prepliće sa stilom filozofskog eseja, a autentične osobe i događaji s piščevim izmišljotinama. On znalački koristi već rečene i ispisane reči, obilje sićušnih informacija, najmanje deliće spomenika i reprodukcije reprodukcija, dakle sve ono što u modernom iskustvu predstavlja moć neverovatnog. On je duboko svestan da samo šum ponavljanja može preneti ono što se zbilo jednom davno. Imaginarno ne nastaje kao protivnost realnosti, već se prostire od znaka do znaka, od knjige do knjige, od citata do citata, ono je prisutno u međuprostorima ponavljanja i komentara; rađa se i oblikuje u intervalu između dva teksta. Imaginarno je fenomen biblioteke.


Nemanja Rotar

Nemanja Rotar

Nemanja Rotar, romanopisac, pripovedač i esejista, rođen je 21. avgusta 1972. godine u Pančevu. U rodnom gradu je završio srednju elektro-tehničku školu, a u Beogradu Filološki fakultet na grupi Srpski jezik sa južnoslovenskim jezicima.